Neuroplasticiteit: Het vermogen van onze hersenen om te veranderen

Neuroplasticiteit is het vermogen van de hersenen om hun verbindingen te veranderen als reactie op persoonlijke ervaringen.

De verandering komt in twee vormen - nieuwe neurale verbindingen en het omvormen van een reeds bestaande - zoals de eigen woorden zeggen, de hersenen hebben het vermogen plastisch te zijn, kneedbaar.

Neuroplasticiteit is een van de meest besproken concepten, en het verandert wat we voorheen dachten te weten over de hersenen. Maar hoe werkt neuroplasticiteit eigenlijk in onze hersenen?

In 1890 was de term neuroplasticiteit werd gebruikt, werd het opzettelijk gebruikt om menselijk gedrag te beschrijven.

Lange tijd werd gedacht dat neuroplasticiteit alleen aanwezig was in jonge hersenen, tijdens de kindertijd, maar dat deze na een bepaalde leeftijd verloren ging, wat betekende dat volwassen hersenen niet meer in staat waren tot verandering, maar statisch waren.

Pas in het laatste decennium is uit onderzoek het tegendeel gebleken: de hersenen hebben wel degelijk het vermogen om te veranderen, zij kunnen zich aanpassen, neuroplasticiteit kan ook op volwassen leeftijd plaatsvinden, niet alleen in hersenen in ontwikkeling.

Uit onderzoek is echter gebleken dat jonge hersenen het meest plastisch zijn.

Dus, laten we teruggaan naar onze vraag vanaf het begin, hoe werkt neuroplasticiteit?

Stel je de hersenen voor als een energienetwerk vol verbindingen in een zeer dynamische structuur, met verschillende elektrische banen, die telkens aangaan als je een gedachte hebt, een emotie voelt of een handeling verricht.

Elk van hen heeft zijn eigen hersensignaal, zijn eigen pad; uiteindelijk hebben we een heleboel paden.

Mettertijd, toen we volwassen werden, werden deze paden goed bewandeld en werden ze gewoonten, specifieke manieren van denken, voelen en handelen.

Daarom hebben de hersenen, telkens wanneer je een specifieke taak uitvoert of een specifiek gevoel hebt, een specifiek pad daarvoor, en door herhaling wordt dit pad niet alleen goed bereden, maar ook versterkt.

Onze hersenen hebben het vermogen om aanwijzingen te herkennen voor wat dan ook, gevoelens, taken, gedachten, alles kan worden omgezet in een gewoonte.

Mettertijd gaat het elektrische traject vanzelf, en wordt het steeds gemakkelijker om te doorlopen.

Het is alsof je elke dag via dezelfde route naar kantoor rijdt, soms lijkt het alsof je er net bent verschenen.

Als je om wat voor reden dan ook anders gaat denken, of iets nieuws gaat leren, of ervoor kiest een bepaalde gewoonte te veranderen, begin je een nieuwe weg uit te stippelen; je vervangt de oude weg door een nieuwe.

Als je je hersenen traint om deze nieuwe weg te volgen in plaats van de oude, beginnen de hersenen deze nieuwe weg te leren en meer te gebruiken.

Mettertijd wordt het nieuw gevormde pad geplaveid en begint het vanzelf te lopen. Deze nieuwe taak, gevoel of gedachte wordt het nieuwe normaal en vervangt en verzwakt het oude.

Dit is wat neuroplasticiteit is, je herschikt je hersenen, vervangt oude verbindingen door nieuwe.

Dit betekent dat als je een slechte gewoonte hebt die je wilt veranderen, zoals roken, fastfood eten, negatieve gedachten of uitstelgedrag, je kunt oefenen om een nieuwe weg in je hersenen te banen, jezelf opnieuw bedraden; we hebben allemaal het vermogen om te veranderen en iets nieuws te leren.

Deze ontdekking opende nieuwe deuren voor de wetenschap om situaties te begrijpen en te verklaren die tot dan toe niet mogelijk waren.

Eigenlijk zouden wij mensen zonder hersenplasticiteit geen volledig gevormde volwassen hersenen kunnen ontwikkelen of herstellen van een hersenletsel.

We vinden in de literatuur buitengewone gevallen van hersenherstel, van mensen die ernstig hersenletsel hebben opgelopen, of geboren zijn met een hersenafwijking.

Hier zijn een paar voorbeelden:

Een gepubliceerd artikel meldde een 44-jarige man die na twee weken zwakte in zijn linkerbeen te hebben ervaren naar het ziekenhuis ging en een MRI liet maken.

De artsen zagen niet alleen een brein dat kleiner was dan normaal, maar ook een grote met vloeistof gevulde kamer.

De MRI toonde een "enorme vergroting van de laterale, derde en vierde ventrikel, een zeer dunne corticale mantel en een achterste fossa cyste".

Medisch gezien zou hij geen normaal leven kunnen leiden, maar toch was hij getrouwd, had twee kinderen en werkte als ambtenaar. Krankzinnig toch?

Een ander artikel gepubliceerd toonde hersenherstelnetwerken van zes patiënten bij wie één hersenhelft operatief was verwijderd.

Vergeleken met de controlegroep vertoonden deze patiënten een sterk en gelijkwaardig niveau van intrahemisferische connectiviteit in hersengebieden met hetzelfde functionele netwerk.

Tussen delen van verschillende netwerken was de connectiviteit echter extreem toegenomen bij de geopereerde patiënten.

Deze resultaten wijzen op een functionele reorganisatie van de hersenen en een gedeelde reeks netwerken, met andere woorden, door de operatie hebben de hersenen nieuwe verbindingen gecreëerd om de cognitienetwerken die door de chirurgische ingreep verloren waren gegaan te herstellen en in stand te houden.

Een derde gepubliceerd artikel meldde een geval van een cerebellaire agenese, een zeldzame aandoening van iemand die geboren wordt zonder cerebellum, het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor bewegingscontrole en motoriek.

In het artikel bevestigen MRI-beelden op indrukwekkende wijze de afwezigheid van het cerebellum bij een 24-jarige vrouw.

De patiënt, die al 20 jaar niet meer stabiel kon lopen, ging naar het ziekenhuis met duizeligheid, misselijkheid en braken.

Bij de patiënt, die getrouwd was en een dochter had, werden ook lichte verstandelijke beperkingen en gemiddelde motorische stoornissen vastgesteld.

Naast het ontbreken van een zeer belangrijk deel van de hersenen, waren de hersenen van de vrouw in staat zichzelf te herbedraden om de afwezigheid van de kleine hersenen te compenseren.

Hoewel het niet zo efficiënt was als een gewoon brein, kon het toch dezelfde functies uitvoeren.

Er was een tijd dat onveranderlijk een van de bijvoeglijke naamwoorden van de hersenen was, maar nu is de wetenschap op weg om dit nieuwe kenmerk van de hersenen te begrijpen, waardoor discussies worden geopend over hoeveel verandering dit belangrijke orgaan kan aanbrengen bij tegenslagen.

____

Geen enkele wetenschapper produceert om zijn onderzoek gesloten te houden in een bibliotheek, toch? Dat zeg ik ook als wetenschapper. Dus, laten we samen de communicatie in de wetenschap verbeteren! Ben je klaar om te beginnen?

Kijk eens naar deze geweldige infographic template LAYOUTS!

Neuroplasticiteit: Het vermogen van onze hersenen om te veranderen

Abonneer u op onze nieuwsbrief

Over Fabricio Pamplona