Alzheimer hastalığı (AH), günümüzde teşhis edilen demans vakalarının 50%'sinden fazlasından sorumlu nörodejeneratif bir hastalıktır ve yaşlanma ile doğrudan ilişkilidir. Günümüzde 85 yaşın üzerindeki insanların 40%'sinde bir miktar demans görülmektedir.
Önceleri, AD semptomlarının sadece kısa süreli anıları etkileyen bir bilişsel işlev azalmasıyla ilgili olduğu düşünülürken, hastalığın ileri aşamalarında hastanın dil becerilerini ve hatta uzun süreli anılarını etkilediği düşünülüyordu.
Ancak günümüzde AD'den muzdarip hastaların depresyon, psikoz, agresif davranışlar gibi hastalığı daha da kötüleştiren bir dizi başka semptom gösterdiği bilinmektedir.
Son yıllarda, araştırmacılar ve doktorlar çalışmalarında, AD hastalarını esrar bazlı ilaçlarla tedavi etmeye başladıklarında semptomlarda rahatlama sağlayan olumlu sonuçlar bildirmişlerdir.
Endokannabinoid sistem, nöroplastisite, nöroinflamasyon, davranış bozuklukları, uyku düzenlemesi, immünolojik fonksiyonlar, inflamatuar hastalıklar, kardiyovasküler fonksiyonlar, ağrı, motor kontrol, enerji dengesi ve iştah gibi çeşitli süreçlerdeki etkisinin yanı sıra farklı hastalık ve patolojilerin tedavisinde alternatif bir yaklaşım haline gelmiştir.
Ne yazık ki, endokannabinoid sistem ve AD arasındaki ilişkiyi doğrudan analiz eden az sayıda resmi çalışma bulunmaktadır.
Günümüzde AD'nin genetik ve yaşlanma faktörlerinden kaynaklandığı iyi bilinmektedir. Hastalığın temel suçluları şunlara bağlanmaktadır yaşlılık plakları ve nörofibriler karışık.
İlginç bir gerçek de, araştırmacıların AD sıçan modellerini kullanarak, AD beyinlerinin sağlıklı beyinlere kıyasla daha az sayıda CB1 reseptörüne sahip olduğunu keşfetmeleridir - daha az CB1 reseptörü sonuçta ilacın terapötik etkisini azaltabilir.
Kannabinoid tedavisi, Alzheimer hastalığı olan hastaların beyninde oksidatif stres ve nöroinflamasyona karşı koruyucu bir etki yaratarak amiloid plakların ve nörofibriler yumakların oluşumunu azaltmaya yardımcı olabilir ve hastaların bilişsel gerilemesini geciktirebilir.
Amiloid plakları sağlıklı beyinlerde de bulunabilse de, bunların sıklığı AD beyinlerine kıyasla son derece düşüktür.
Kannabinoidlerin AD hastaları üzerinde neden terapötik bir etkiye sahip olduğunu anlamaya yönelik çalışmalar, THC molekülünün aşağıdaki nörotransmitterin biyoyararlanımını artırma kapasitesine sahip olduğunu keşfetti asetilkolin (Ach) parçalanma enzimini inhibe ederek asetilkolinesteraz (AChE) - Ach esasen sinir impulsunun bir sonraki nörona aktarılmasından sorumludur.
Sağlıklı bir beyinde AChE enzimi Ach'yi parçalama rolüne sahiptir, ancak Alzheimer hastalığı olan bir beyinde enzim yüksek oranda bulunur ve yapması gerekenden çok daha fazla Ach'yi parçalayarak zamanla beyin biliş işlevinin azalmasına neden olur.
Araştırmacılar, kannabinoidlerin AChE enzimini inhibe edici etkisi nedeniyle yardımcı olabileceğini bildirmiştir - piyasada bulunan diğer ilaçlardan daha iyi yanıtlar göstermiştir.
THC ayrıca davranış bozukluklarını azaltmaya yardımcı olabilir ve ağır demans hastalarının sirkadiyen döngüsünü düzenler. Hatta bazı bilim insanları THC ve CBD kannabinoidlerinin Alzheimer karşıtı tedaviler olma potansiyeline sahip olduğunu belirtmektedir.
Clinical Pharmacology and Therapeutics dergisinde 2015 yılında yayınlanan bir makaleyaşlılarda geç başlangıçlı Alzheimer hastalığı ve ilgili nöropsikiyatrik semptomların tedavisinde kannabinoidlerin potansiyeline genel bir bakış sunmakta ve esrar bazlı ilaçların etkinliği, güvenliği ve farmakokinetiği konularını da tartışmaktadır.
Alzheimer hastalığı olan 72 yaşında bir erkek hastada ajitasyon ve saldırganlık gibi davranış bozuklukları vardı. Önceki tedavisinde önemli bir iyileşme görülmemiştir.
Hasta sentetik bir THC ilacı olan Nabilone ile tanıştırıldığında, kısa süre içinde davranış bozukluğunda ve diğer semptomlarında iyileşme gösterdi, ayrıca THC bazlı ilaçla tedavi sırasında hiçbir yan etki yaşamadı.
Yaş ortalaması 72 olan on beş Alzheimer hastasından oluşan bir başka çalışma grubunda, tedaviden önce davranış bozukluğu ve yemek yeme sorunları görülmüştür.
On beş hasta altı hafta boyunca sentetik bir THC ilacı olan ve Marinol olarak da bilinen dronabinol ile tedavi edildi.
Bir tedavi döneminden sonra, plasebo ile karşılaştırıldığında davranışlarda iyileşme, kilo alımı ve ajitasyonda azalma görülmüştür. Yorgunluk, uyuşukluk ve öfori gibi bazı yan etkiler fark edilmiş ve bunların hepsinin dronabinol ile ilişkili olduğu doğrulanmıştır.
Yaş ortalaması 81 olan, bazıları AD ve diğerleri ağır demans hastası olan altı hastadan oluşan bir başka grup, dronabinol ile iki haftalık bir tedaviye başlamıştır.
Sonuçlar, bu hastaların gece motor aktivitelerinde ve daha iyi davranışlarında önemli bir iyileşme olduğunu göstermiştir. Bu grupta herhangi bir yan etki gözlenmemiştir.
Farklı seviyelerde bunama yaşayan ve 13'ü Alzheimer hastası olan 40 hastadan oluşan bir başka çalışma grubunda.
Hepsine davranış sorunları ve iştah bozukluklarını tedavi etmek için dronabinol tedavisi uygulanmıştır.
Tedavi süresi 17 gündü ve hastalar her iki açıdan da iyileşme gösterdi. Sedasyon, deliryum, idrar yolu enfeksiyonları ve konfüzyon gibi yan etkiler bildirilmiştir ancak araştırmacılara göre bunlar dronabinol kullanımı ile doğrudan ilişkili değildir.
Demans hastalarının tedavisinde kannabinoidlerin kullanılmasının olumlu sonuçlar verdiğini gösteren birçok çalışma olmasına rağmen, bazı araştırmacılar kannabinoidlerin davranış bozuklukları ve demans tedavisinde gerçekten iyi ve güvenli olduğunu kanıtlamak için hala yeterli kanıt olmadığını iddia etmektedir.
Her neyse, araştırmacılar esrar bazlı ilaçların AD'li hastaları tedavi etmek için kullanıldığını giderek daha fazla bildirmektedir ve sadece bu değil, aynı zamanda Parkinson hastalığı ve otizm tedavisinde de kullanılmıştır, doktorlar ve bilim adamları esrar bazlı ilaçları kullanmaya başladıktan sonra hastalarının yaşam kalitesinde iyileşme olduğunu bildirmişlerdir. Ancak, bu bir sonraki makalenin konusu.
___
Nöroloji alanında mı çalışıyorsunuz? Mind the Graph'de nöroloji makaleniz veya sunumunuz için ihtiyacınız olan her şeyi bulabileceğiniz büyük bir nöroloji illüstrasyon kategorisi var. Göz atın Burada.
Ya da aradığınız BİYOKİMYA ve moleküler bi̇yoloji̇ Mind the Graph'de de bulabileceğiniz illüstrasyonlar.
Ve başka bir şeye ihtiyacınız olursa size yardımcı olmak için buradayız, sadece hesabınıza giriş yapın ve bize bir mesaj gönderin BIR SIMGE TALEP EDIN.
Referanslar
AHMED, A. I. A. ve diğerleri. Geç başlangıçlı Alzheimer hastalığında kannabinoidler. Klinik Farmakoloji ve Terapötikler, v. 97, n. 6, p. 597-606, 2015.
AHMED, A. I. A. ve diğerleri. Geç başlangıçlı Alzheimer hastalığında kannabinoidler. Klinik Farmakoloji ve Terapötikler, v. 97, n. 6, p. 597-606, 2015.
BALASH, Y. ve diğerleri. Parkinson Hastalığında Tıbbi Kenevir: Gerçek Yaşamda Hastaların Deneyimleri. Klinik Nörofarmakoloji, v. 40, n. 6, p. 268-272, dez. 2017.
BENITO, C. ve diğerleri. Endokannabinoid Sistem ve Alzheimer Hastalığı. Moleküler Nörobiyoloji, v. 36, n. 1, p. 75-81, 1 önce. 2007.
DE FARIA, S. M. ve diğerleri. Akut kannabidiol uygulamasının Parkinson hastalığı olan hastalarda Simüle Topluluk Önünde Konuşma Testinin neden olduğu anksiyete ve titreme üzerindeki etkileri. Psikofarmakoloji Dergisi, v. 34, n. 2, p. 189-196, 1 fev. 2020.
FALCO, A. D. ve diğerleri DOENÇA DE ALZHEIMER: HIPÓTESES ETIOLÓGICAS E PERSPECTIVAS DE TRATAMENTO. Química Nova, v. 39, n. 1, p. 63-80, jan. 2016.
LEEHEY, M. A. ve diğerleri. Parkinson Hastalığında Kannabidiolün Güvenliği ve Tolere Edilebilirliği: Açık Etiketli, Doz Yükseltme Çalışması. Kenevir ve Kannabinoid Araştırmaları19 Mart. 2020.
POLEG, S. ve ark. Otizm spektrum bozukluğunun tedavisi için önerilen bir aday olarak kannabidiol. Nöro-Psikofarmakoloji ve Biyolojik Psikiyatride İlerleme, v. 89, p. 90-96, 8 mar. 2019.YOO, K.-Y.; PARK, S.-Y. Potansiyel Anti-Alzheimer Hastalığı Terapötikleri Olarak Terpenoidler. Moleküller, v. 17, n. 3, p. 3524-3538, mar. 2012.
Haber bültenimize abone olun
Etkili görseller hakkında özel yüksek kaliteli içerik
bilimde iletişim.
