Ascertainment bias is een veelvoorkomend probleem in onderzoek dat optreedt wanneer verzamelde gegevens de hele situatie niet nauwkeurig weergeven. Inzicht in vertekening door vaststelling is cruciaal voor het verbeteren van de betrouwbaarheid van gegevens en het garanderen van nauwkeurige onderzoeksresultaten. Hoewel het soms nuttig blijkt te zijn, is het dat niet altijd.
Ascertainment bias treedt op wanneer de gegevens die je verzamelt geen getrouwe afspiegeling zijn van de hele situatie, omdat bepaalde soorten gegevens eerder worden verzameld dan andere. Dit kan de resultaten vertekenen, waardoor je een vertekend beeld krijgt van wat er echt aan de hand is.
Dit klinkt misschien verwarrend, maar als je ascertainment bias begrijpt, word je kritischer op de gegevens waarmee je werkt, waardoor je resultaten betrouwbaarder worden. Dit artikel gaat dieper in op deze vertekening en legt er alles over uit. Laten we dus snel aan de slag gaan!
Ascertainmentbias in onderzoek begrijpen

Ascertainment bias ontstaat wanneer methoden voor het verzamelen van gegevens voorrang geven aan bepaalde informatie, wat leidt tot scheve en onvolledige conclusies. Door te herkennen hoe vertekening door toeval je onderzoek beïnvloedt, kun je stappen ondernemen om de invloed ervan te minimaliseren en de geldigheid van je bevindingen te verbeteren. Dit gebeurt wanneer de kans groter is dat bepaalde informatie wordt verzameld, terwijl andere belangrijke gegevens worden weggelaten.
Als gevolg daarvan kun je conclusies trekken die niet echt overeenkomen met de werkelijkheid. Inzicht in deze vooringenomenheid is essentieel om ervoor te zorgen dat je bevindingen of observaties accuraat en betrouwbaar zijn.
Eenvoudig gezegd betekent vertekening door vaststelling dat wat je bekijkt je niet het volledige verhaal geeft. Stel je voor dat je het aantal brildragers onderzoekt door een enquête te houden bij een optometrist.
Het is waarschijnlijker dat je daar mensen tegenkomt die een oogcorrectie nodig hebben, dus je gegevens zouden vertekend zijn omdat je geen rekening houdt met mensen die de optometrist niet bezoeken. Dit is een voorbeeld van 'ascertainment bias'.
Deze vooringenomenheid kan op veel gebieden voorkomen, zoals gezondheidszorg, onderzoek en zelfs bij alledaagse besluitvorming. Als je je alleen richt op bepaalde soorten gegevens of informatie, mis je misschien andere belangrijke factoren.
Een onderzoek naar een ziekte kan bijvoorbeeld een vertekend beeld geven als alleen de ernstigste gevallen in ziekenhuizen worden geobserveerd en de mildere gevallen die onopgemerkt blijven, worden verwaarloosd. Daardoor kan de ziekte ernstiger of wijder verspreid lijken dan ze in werkelijkheid is.
Veelvoorkomende oorzaken van vertekening door onzekerheid
De oorzaken van vertekening in de vaststelling variëren van selectieve steekproeftrekking tot vertekening in de rapportage, en dragen elk op hun eigen manier bij aan vertekende gegevens. Hieronder staan enkele veel voorkomende redenen waarom deze vertekening optreedt:
Selectieve bemonstering
Als je alleen een specifieke groep mensen of gegevens kiest om te bestuderen, loop je het risico dat je andere belangrijke informatie uitsluit. Als een enquête bijvoorbeeld alleen antwoorden bevat van mensen die een bepaald product gebruiken, zal het de meningen van niet-gebruikers niet weergeven. Dit leidt tot een bevooroordeelde conclusie omdat de niet-gebruikers buiten het proces van gegevensverzameling worden gehouden.
Detectiemethoden
De instrumenten of methoden die gebruikt worden om gegevens te verzamelen kunnen ook leiden tot vertekening bij de vaststelling. Als je bijvoorbeeld een medische aandoening onderzoekt, maar alleen tests gebruikt die ernstige symptomen detecteren, zul je gevallen missen waarbij de symptomen mild of niet gedetecteerd zijn. Dit zal de resultaten vertekenen, waardoor de aandoening ernstiger of wijder verspreid lijkt dan ze is.
Onderzoeksinstelling
Soms kan de plaats waar je het onderzoek uitvoert leiden tot vertekening. Als je bijvoorbeeld publiek gedrag bestudeert maar alleen mensen observeert in een drukke stedelijke omgeving, zullen je gegevens niet het gedrag van mensen in rustigere, landelijke omgevingen weerspiegelen. Dit leidt tot een onvolledig beeld van het algemene gedrag dat u probeert te begrijpen.
Vertekening in verslaggeving
Mensen hebben de neiging om informatie te melden of te delen die relevanter of urgenter lijkt. In een medisch onderzoek is het mogelijk dat patiënten met ernstige symptomen eerder geneigd zijn om behandeling te zoeken, terwijl patiënten met milde symptomen misschien niet eens naar de dokter gaan. Dit zorgt voor een vertekening in de gegevens omdat er te veel aandacht is voor de ernstige gevallen en de milde gevallen over het hoofd worden gezien.

Veelvoorkomende situaties waarin vooroordelen kunnen optreden
Ascertainment bias kan voorkomen in verschillende alledaagse situaties en onderzoekssettings:
Studies Gezondheidszorg
Als een onderzoek alleen gegevens bevat van patiënten die een ziekenhuis bezoeken, kan de ernst of prevalentie van een ziekte worden overschat omdat er geen rekening wordt gehouden met mensen met milde symptomen die geen behandeling zoeken.
Enquêtes en opiniepeilingen
Stel je voor dat je een enquête uitvoert om de mening van mensen over een product te weten te komen, maar je bevraagt alleen bestaande klanten. De feedback zal waarschijnlijk positief zijn, maar je hebt de meningen gemist van mensen die het product niet gebruiken. Dit kan leiden tot een vertekend beeld van hoe het product wordt waargenomen door het grote publiek.
Observationeel onderzoek
Als je het gedrag van dieren observeert, maar alleen dieren in een dierentuin bestudeert, weerspiegelen je gegevens niet hoe die dieren zich in het wild gedragen. De beperkte omgeving van de dierentuin kan ander gedrag veroorzaken dan de dieren in hun natuurlijke omgeving.
Door deze oorzaken en voorbeelden van vertekening door vaststelling te herkennen en te begrijpen, kun je stappen ondernemen om ervoor te zorgen dat je gegevensverzameling en -analyse nauwkeuriger zijn. Hierdoor voorkom je dat je misleidende conclusies trekt en krijg je een beter begrip van de werkelijke situatie.
Hoe vertekening door onzekerheid in gegevens identificeren
Het herkennen van vertekening door toevalsfactoren houdt in het identificeren van gegevensbronnen of methoden die bepaalde uitkomsten onevenredig bevoordelen ten opzichte van andere. Als onderzoekers vertekening door aselectie in een vroeg stadium kunnen herkennen, kunnen ze hun methoden aanpassen en nauwkeurigere resultaten garanderen.
Deze vooringenomenheid verbergt zich vaak in het volle zicht en beïnvloedt conclusies en beslissingen zonder dat het direct opvalt. Door te leren hoe je dit kunt herkennen, kun je de nauwkeurigheid van je onderzoek verbeteren en voorkomen dat je misleidende aannames maakt.
Tekenen om op te letten
Er zijn verschillende indicatoren die je kunnen helpen bij het identificeren van vertekening door vaststelling in gegevens. Als je je bewust bent van deze signalen, kun je actie ondernemen en je gegevensverzameling of analysemethoden aanpassen om de invloed ervan te verminderen.
Selectieve gegevensbronnen
Een van de duidelijkste tekenen van vertekening bij de vaststelling is wanneer gegevens afkomstig zijn van een beperkte of selectieve bron.
Ontbrekende gegevens
Een andere indicator van vertekening bij de vaststelling zijn ontbrekende of onvolledige gegevens, vooral wanneer bepaalde groepen of uitkomsten ondervertegenwoordigd zijn.
Oververtegenwoordiging van bepaalde groepen
Vooringenomenheid kan ook optreden wanneer één groep oververtegenwoordigd is in je gegevensverzameling. Stel, je bestudeert werkgewoonten in een kantooromgeving en je richt je vooral op goed presterende werknemers. De gegevens die je verzamelt suggereren waarschijnlijk dat lange werkdagen en overwerk leiden tot succes. Je negeert echter andere werknemers met andere werkgewoonten, wat kan leiden tot onjuiste conclusies over wat echt bijdraagt aan succes op de werkplek.
Inconsistente resultaten tussen onderzoeken
Als je merkt dat de resultaten van je onderzoek significant verschillen van andere onderzoeken over hetzelfde onderwerp, kan dat een teken zijn dat er sprake is van vertekening bij de vaststelling.
Lees ook: Publicatiebias: alles wat u moet weten
Invloed van onzekerheidsvertekening
Ascertainment bias kan een grote invloed hebben op de uitkomsten van onderzoek, besluitvorming en beleid. Door te begrijpen hoe deze vertekening de resultaten beïnvloedt, kunt u beter begrijpen hoe belangrijk het is om deze in een vroeg stadium van het gegevensverzamelings- of analyseproces aan te pakken.
Hoe vooringenomenheid onderzoeksresultaten beïnvloedt
Scheve conclusies
De meest voor de hand liggende invloed van vertekening door vaststelling is dat het leidt tot vertekende conclusies. Als bepaalde gegevenspunten over- of ondervertegenwoordigd zijn, zullen de resultaten die je krijgt de werkelijkheid niet accuraat weergeven.
Onnauwkeurige voorspellingen
Als onderzoek bevooroordeeld is, zullen de voorspellingen die op basis van dat onderzoek worden gedaan ook onnauwkeurig zijn. Op gebieden zoals de volksgezondheid kunnen bevooroordeelde gegevens leiden tot onjuiste voorspellingen over de verspreiding van ziekten, de effectiviteit van behandelingen of de impact van interventies op het gebied van de volksgezondheid.
Ongeldige generalisaties
Een van de grootste gevaren van vertekening bij de vaststelling is dat het kan leiden tot ongeldige generalisaties. Je zou in de verleiding kunnen komen om de bevindingen van je onderzoek toe te passen op een bredere populatie, maar als je steekproef vertekend was, zullen je conclusies geen stand houden. Dit kan vooral schadelijk zijn op gebieden zoals sociale wetenschappen of onderwijs, waar onderzoeksresultaten vaak worden gebruikt om beleid of interventies te ontwikkelen.
Mogelijke gevolgen op verschillende gebieden
Ascertainment bias kan verstrekkende gevolgen hebben, afhankelijk van het studie- of werkgebied. Hieronder staan enkele voorbeelden van hoe deze bias verschillende gebieden kan beïnvloeden:
Gezondheidszorg
In de gezondheidszorg kan vertekening door vaststelling ernstige gevolgen hebben. Als medische onderzoeken zich alleen richten op ernstige gevallen van een ziekte, kunnen artsen overschatten hoe gevaarlijk de ziekte is. Dit kan leiden tot overbehandeling of onnodige ingrepen bij patiënten met milde symptomen. Aan de andere kant, als milde gevallen ondergerapporteerd worden, nemen zorgverleners de ziekte misschien niet serieus genoeg, wat kan leiden tot onderbehandeling.
Publiek beleid
Beleidsmakers vertrouwen vaak op gegevens om beslissingen te nemen over volksgezondheid, onderwijs en andere belangrijke gebieden. Als de gegevens die ze gebruiken vertekend zijn, kan het beleid dat ze ontwikkelen ineffectief of zelfs schadelijk zijn.
Bedrijf
In de bedrijfswereld kan vooringenomenheid leiden tot gebrekkig marktonderzoek en slechte besluitvorming. Als een bedrijf alleen onderzoek doet onder zijn meest loyale klanten, kan het concluderen dat zijn producten alom geliefd zijn, terwijl in werkelijkheid veel potentiële klanten een negatieve mening kunnen hebben. Dit kan leiden tot verkeerde marketingstrategieën of productontwikkelingsbeslissingen die niet aansluiten bij de behoeften van de bredere markt.
Onderwijs
In het onderwijs kan vertekening door vaststelling van invloed zijn op onderzoek naar prestaties van leerlingen, onderwijsmethoden of leermiddelen. Als onderzoeken zich alleen richten op leerlingen die goed presteren, kunnen ze de uitdagingen van leerlingen die het moeilijk hebben over het hoofd zien, wat leidt tot conclusies die niet gelden voor de hele groep leerlingen. Dit kan leiden tot de ontwikkeling van onderwijsprogramma's of beleid dat niet alle leerlingen ondersteunt.
Het identificeren van vertekening bij de vaststelling is essentieel om ervoor te zorgen dat je onderzoek en conclusies accuraat zijn en representatief voor het volledige beeld. Door te zoeken naar tekenen als selectieve gegevensbronnen, ontbrekende informatie en oververtegenwoordiging van bepaalde groepen, kun je herkennen wanneer vertekening je gegevens beïnvloedt.
Lees ook: Het overwinnen van waarnemersbias in onderzoek: Hoe het te minimaliseren?
Strategieën om vertekening door onzekerheid te beperken
Het aanpakken van determinatiebias is essentieel als je er zeker van wilt zijn dat de gegevens waarmee je werkt de werkelijkheid die je probeert te begrijpen accuraat weergeven. Ascertainment bias kan je onderzoek binnensluipen wanneer bepaalde soorten gegevens over- of ondervertegenwoordigd zijn, wat leidt tot scheve resultaten.
Er zijn echter verschillende strategieën en technieken die je kunt gebruiken om deze vooringenomenheid te verminderen en de betrouwbaarheid van je gegevensverzameling en analyse te vergroten.
Strategieën om vooroordelen te beperken
Als je vertekening door vaststelling in je onderzoek of gegevensverzameling wilt minimaliseren, zijn er verschillende praktische stappen en strategieën die je kunt implementeren. Door rekening te houden met mogelijke vertekeningen en deze technieken te gebruiken, kun je je gegevens nauwkeuriger en representatiever maken.
Willekeurige steekproeven gebruiken
Een van de meest effectieve manieren om vertekening door controle te verminderen is het gebruik van aselecte steekproeven. Dit zorgt ervoor dat elk lid van de populatie een gelijke kans heeft om opgenomen te worden in het onderzoek, wat helpt voorkomen dat één groep oververtegenwoordigd is.
Als je bijvoorbeeld een enquête uitvoert over eetgewoonten, houdt aselecte steekproeftrekking in dat je willekeurig deelnemers selecteert, zonder je te richten op een specifieke groep, zoals sportschoolgangers of mensen die al een gezond dieet volgen. Op deze manier krijg je een nauwkeuriger beeld van de hele populatie.
Lees ook: Een probleem genaamd Sampling bias
Steekproefdiversiteit vergroten
Een andere belangrijke stap is om ervoor te zorgen dat je steekproef divers is. Dit betekent dat je actief op zoek moet gaan naar deelnemers of gegevensbronnen met een grote verscheidenheid aan achtergronden, ervaringen en aandoeningen. Als je bijvoorbeeld het effect van een nieuw medicijn bestudeert, zorg er dan voor dat je mensen van verschillende leeftijden, geslachten en gezondheidstoestanden opneemt om te voorkomen dat je je alleen op één groep richt. Hoe diverser je steekproef, hoe betrouwbaarder je conclusies zullen zijn.
Longitudinale studies uitvoeren
Een longitudinaal onderzoek is een onderzoek waarbij deelnemers gedurende een bepaalde periode worden gevolgd en waarbij op meerdere momenten gegevens worden verzameld. Deze aanpak kan je helpen om veranderingen of trends te identificeren die je misschien mist bij een enkele gegevensverzameling. Door gegevens in de loop van de tijd te volgen, krijgt u een vollediger beeld en vermindert u de kans op vertekening, omdat u kunt zien hoe factoren zich ontwikkelen in plaats van aannames te doen op basis van één momentopname.
Blinde of dubbelblinde onderzoeken
In sommige gevallen, vooral bij medisch of psychologisch onderzoek, is blindering een effectieve manier om vertekening te verminderen. Een enkelblind onderzoek betekent dat deelnemers niet weten tot welke groep ze behoren (bijvoorbeeld of ze een behandeling of een placebo krijgen).
Een dubbelblind onderzoek gaat nog een stap verder door ervoor te zorgen dat zowel de deelnemers als de onderzoekers niet weten wie in welke groep zit. Dit kan helpen voorkomen dat zowel bewuste als onbewuste vooroordelen de resultaten beïnvloeden.
Controlegroepen gebruiken
Door een controlegroep in je onderzoek op te nemen, kun je de uitkomsten van je behandelgroep vergelijken met die van degenen die niet aan de interventie zijn blootgesteld. Deze vergelijking kan je helpen om vast te stellen of de resultaten het gevolg zijn van de interventie zelf of dat ze beïnvloed zijn door andere factoren. Controlegroepen bieden een basislijn die helpt bias te verminderen door een duidelijker beeld te geven van wat er zou gebeuren zonder de interventie.
Pilootstudies
Door een pilotstudie uit te voeren voordat je aan een grootschalig onderzoek begint, kun je al in een vroeg stadium potentiële bronnen van vertekening bij de vaststelling identificeren.
Een pilotstudie is een kleinere, proefversie van je onderzoek waarmee je je methoden kunt testen en kunt zien of er fouten zitten in je gegevensverzamelingsproces. Dit geeft je de mogelijkheid om aanpassingen te maken voordat je aan een groter onderzoek begint, waardoor het risico op vertekening in je eindresultaten afneemt.
Transparante rapportage
Transparantie is de sleutel tot het verminderen van vertekening. Wees open over je gegevensverzamelingsmethoden, steekproeftechnieken en mogelijke beperkingen van je onderzoek. Door duidelijk te zijn over de reikwijdte en beperkingen, stel je anderen in staat om je werk kritisch te beoordelen en te begrijpen waar vooroordelen kunnen bestaan. Deze eerlijkheid helpt om vertrouwen op te bouwen en stelt anderen in staat om je onderzoek te repliceren of erop voort te bouwen met nauwkeurigere gegevens.
De rol van technologie
Technologie kan een belangrijke rol spelen bij het identificeren en verminderen van vertekening door vaststelling. Door gebruik te maken van geavanceerde tools en methoden kunt u uw gegevens effectiever analyseren, potentiële vertekeningen opsporen en deze corrigeren voordat ze uw conclusies beïnvloeden.
Software voor gegevensanalyse
Een van de krachtigste hulpmiddelen om vooroordelen te verminderen is software voor gegevensanalyse. Deze programma's kunnen grote hoeveelheden gegevens snel verwerken en je helpen patronen of discrepanties te identificeren die kunnen duiden op vertekening.
Algoritmen voor machinaal leren
Algoritmen voor machinaal leren kunnen ongelooflijk nuttig zijn bij het opsporen en corrigeren van vertekeningen in gegevens. Deze algoritmen kunnen getraind worden om te herkennen wanneer bepaalde groepen ondervertegenwoordigd zijn of wanneer datapunten een bepaalde kant op wijzen. Zodra het algoritme de vertekening identificeert, kan het de gegevensverzameling of het analyseproces dienovereenkomstig aanpassen, zodat de uiteindelijke resultaten nauwkeuriger zijn.
Tools voor geautomatiseerde gegevensverzameling
Geautomatiseerde hulpmiddelen voor gegevensverzameling kunnen menselijke fouten en vooroordelen tijdens het gegevensverzamelingsproces helpen verminderen. Als je bijvoorbeeld een online enquête uitvoert, kun je software gebruiken die willekeurig deelnemers selecteert of er automatisch voor zorgt dat diverse groepen in de steekproef worden opgenomen.
Technieken voor statistische aanpassing
In sommige gevallen kunnen statistische correctiemethoden worden gebruikt om vooroordelen te corrigeren nadat de gegevens al zijn verzameld. Onderzoekers kunnen bijvoorbeeld technieken als weging of toerekening gebruiken om ondervertegenwoordigde groepen in hun gegevens aan te passen. Weging houdt in dat er meer belang wordt gehecht aan gegevens van ondervertegenwoordigde groepen om de steekproef in evenwicht te brengen.
Tools voor real-time bewaking
Met realtime monitoringtools kun je de gegevensverzameling volgen terwijl deze plaatsvindt, zodat je vertekeningen kunt opsporen wanneer deze zich voordoen. Als je bijvoorbeeld een grootschalig onderzoek uitvoert waarbij gegevens over meerdere maanden worden verzameld, kan realtime monitoring je waarschuwen als bepaalde groepen ondervertegenwoordigd zijn of als de gegevens een bepaalde kant op beginnen te wijzen.
Om de betrouwbaarheid en nauwkeurigheid van je onderzoek te garanderen, is het van cruciaal belang om vertekening door vaststelling aan te pakken. Door praktische strategieën te volgen, zoals aselecte steekproeftrekking, het vergroten van de steekproefdiversiteit en het gebruik van controlegroepen, kun je de kans op vertekening in je gegevensverzameling verkleinen.
Concluderend, het aanpakken van vertekening door vaststelling is essentieel om ervoor te zorgen dat de gegevens die je verzamelt en analyseert nauwkeurig en betrouwbaar zijn. Door strategieën te implementeren zoals aselecte steekproeven, het vergroten van de steekproefdiversiteit, het uitvoeren van longitudinale en pilotstudies en het gebruik van controlegroepen, kun je de kans op vertekening in je onderzoek aanzienlijk verkleinen.
Samen helpen deze methoden bij het creëren van nauwkeurigere, representatievere bevindingen, waardoor de kwaliteit en validiteit van uw onderzoeksresultaten worden verbeterd.
Gerelateerd artikel: Hoe vooringenomenheid in onderzoek vermijden: Navigeren door wetenschappelijke objectiviteit
Wetenschappelijke cijfers, grafische samenvattingen en infografieken voor uw onderzoek
Ben je op zoek naar wetenschappelijke cijfers, grafische samenvattingen en infografieken op één plek? Nou, hier is het! Mind the Graph brengt je een verzameling visuals die perfect zijn voor je onderzoek. Je kunt kiezen uit kant-en-klare afbeeldingen in het platform en er een aanpassen op basis van jouw behoeften. Je kunt zelfs hulp krijgen van onze ontwerpers en specifieke samenvattingen samenstellen op basis van je onderzoeksonderwerp. Dus waar wacht je nog op? Meld je nu aan bij Mind the Graph en slaag in je onderzoek.
Abonneer u op onze nieuwsbrief
Exclusieve inhoud van hoge kwaliteit over effectieve visuele
communicatie in de wetenschap.